In het verleden had ik al eens een duikje genomen in de brieven van en aan schrijver en anti-fascist Menno ter Braak.
Juist in deze roerige tijden waar niet alleen de Schoof/Wilders combinatie maar ook Orban/Meloni/Trump doen denken aan de tijd uit pakweg 1930/1940 wat nu bijna 100 jaar geleden is, kun je je afvragen of wij nog kunnen leren van het verleden.
Vier dagen nadat Nazi-Duitsland binnenviel in Nederland maakte Menno ter Braak met hulp van zijn (geneesheer) broer een einde aan zijn leven.
Nu wilde ik weer eens verder kijken in de brieven maar het is flink veel materiaal. Laat dit alvast een inleiding of inleidinkje zijn, of een aansporing tot meer lezen en meer delen. Onderaan wat links meer om te lezen op andere websites.
p.s. En even terzijde, op deze Zondag :
Vandaag was er op Mastodon een draadje waar de emoties een beetje opliepen. Het ging over dagblad Trouw die CU-er Bikker had uitgeroepen tot politicus v/h jaar (U weet dat CU en CDA uiteindelijk het fascho kabinet Schoof/Wilders niet tegen een muur wilde doen opbotsen, en een helpende hand uitstaken om verdere afbraak van het onderwijs mogelijk te maken). Dit draadje deed me terug denken aan een verhaaltje dat ik ooit las.
Eeuwen geleden was er een staatshoofd uit het Verre Oosten die Europa bezocht. Tijdens de tocht door Europa bezocht hij onder begeleiding ook kerken en kloosters en andere Christelijke bezienswaardigheden. Voordat hij terug naar zijn eigen land ging zei hij : “Jullie Jezus vind ik prachtig, maar <hoofdschuddend> die Christenen …”
Meer om te lezen :
https://mennoterbraak.nl/brieven/ (Overzicht brieven)
https://mennoterbraak.nl/pdf/LACEULLE_2003.pdf Verschillen tussen het antifascisme van Eenheid door democratie (1935-1940) en het Comité van waakzaamheid (1936-1939)
https://www.dbnl.org/tekst/braa002vers01_01/ (Verspreide brieven DBNL)
https://www.dbnl.org/tekst/braa002brie00_01/ (Briefwisseling 1930-1940 –Menno ter Braak, E. du Perron)
https://www.dbnl.org/tekst/braa002brie04_01/ Deel 4, de laatste brieven, t/m 1939
Hier de allerlaatste brief van E. du Perron aan Menno ter Braak :
1152. E. du Perron aan M. ter Braak
Bergen, Woensdag. [8 mei 1940]
Beste Menno en Ant, Nog veel dank voor alles – en hierbij de huissleutel, die ik zoo stom was mee te voeren. Ik was trouwens heelemaal wat idioot, want een kakemono en oorlogskaart heb ik in den trein laten liggen. En mijn bruine pyama bij jullie. Gammele diligentie.
De geleende gelden gaan gelijk hiermee per postwissel.
Gisteravond had ik koorts. De dokter is geweest en constateerde duidelijke ‘irregularités’ van het hart. Maar natuurlijk, ‘organisch’ ontbreekt er nooit iets! Ik moet straks naar hem toe om bij hem aan huis onderzocht te worden – vanwege de compleetheid – en hij neemt zich voor me op te kalefateren. Als het hem lukt is ‘t een flinke vent.
Ik voel me bij momenten gewoonweg als ‘aan het eind van alles’. Alleen kan ik zoo slecht tegen niets doen.
Houd die pyama maar tot jullie hier komen. Houd je goed verder en tot ziens.
Jullie
E.
Als je ‘t objectief bekijkt, ben ik sedert eind 1937 een halve invalide, die veel werkt maar tòch een halve invalide is. Alleen een paar maanden tusschen alles door heb ik me goed gevoeld: op de boot en toen ik pas in Holland was. Er moet toch een eind komen aan dien toestand.
Een vergelijking tussen Wikipedia pagina’s over Menno ter Braak.
(Vaker gebeurt het dat de Engels talige pagina’s goed onderhouden zijn.
De Nederlandstalige pagina’s zijn over het algemeen soms matig.) Deze keer ook Limburgs, Fries, en Afrikaans.
https://en.wikipedia.org/wiki/Menno_ter_Braak (Engels)
https://nl.wikipedia.org/wiki/Menno_ter_Braak (Nederlands)
https://af.wikipedia.org/wiki/Menno_ter_Braak (Afrikaans)
https://fy.wikipedia.org/wiki/Menno_ter_Braak (Fries)
https://li.wikipedia.org/wiki/Menno_ter_Braak